Meissner Alfred Franciszek Seweryn (1883–1952), profesor chirurgii stomatologicznej, rektor Akademii Stomatologicznej w Warszawie. Ur. 4 X w Wielkim Sławsku (pow. Strzelno w woj. poznańskim), był synem Wojciecha, właściciela ziemskiego, i Kazimiery z Hundtów, bratem Mieczysława (zob.) i Czesława (zob.). Uczęszczał do Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu (1897–1905), gdzie otrzymał świadectwo dojrzałości. Studia dentystyczne (1905–8) odbył w Gryfii i we Wrocławiu. Wiosną 1908 złożył we Wrocławiu państwowy egzamin dentystyczny i pracował przez rok jako asystent w królewskim dentystycznym instytucie przy uniwersytecie w Monachium u prof. O. Walkhoffa (do listopada 1909). Celem ukończenia medycyny uzyskał wiosną 1909 jako eksternista maturę w królewskim gimnazjum Hersfeld i po studiach klinicznych w Lipsku i w Monachium zdał 19 V 1913 państwowy egzamin lekarski w Monachium. Odbył w r. 1913 praktykę w chirurgicznej uniwersyteckiej poliklinice w Monachium u prof. F. Klausnera, w powiatowym szpitalu w Riedlingen nad Dunajem i w miejskim szpitalu w Poznaniu. Doktorat medycyny i chirurgii uzyskał we Wrocławiu w r. 1914 na podstawie rozprawy Der Zahnwechsel in dermoidzysten der Ovarien (Breslau 1914). Od 1 VI 1914 był asystentem w patologicznym instytucie w Poznaniu u prof. K. Winklera.

Podczas pierwszej wojny światowej M. pracował w wojsku bawarskim na froncie francuskim i włoskim oraz jako porucznik-lekarz na oddziałach chirurgicznych szpitali wojskowych w Monachium. W r. 1918 brał udział w powstaniu wielkopolskim. Jako kapitan, później major W. P., był w r. 1919 szefem i naczelnym chirurgiem szpitala wojskowego w Środzie, następnie referentem dla spraw dentystycznych Min. Spraw. Wojsk., skąd powołany został na współorganizatora Państwowego Instytutu Dentystycznego (PID) w Warszawie i kierownika katedry chirurgii stomatologicznej tamże. Był wicedyrektorem (1 X 1921 – 31 I 1922), dyrektorem (1922–4) PID. Prowadził zlecone wykłady ze stomatologii na Wydziale Lekarskim Uniw. Warsz. i Pozn. (1922–9). Docentem chirurgii szczegółowej na Uniw. Warsz. został 6 II 1925 na podstawie pracy Przyczynek do chirurgicznego leczenia niedorozwoju dolnej szczęki (W. 1924). W r. 1928 mianowany został profesorem nadzwycz. chirurgii stomatologicznej przy PID. Po zmianie PID w Akademię Stomatologiczną był w r. 1937 jej prorektorem, a w r. 1939 rektorem. Podczas okupacji (1939–44) pracował w Związkowej Lecznicy «Omega» jako chirurg-stomatolog; w r. 1940 zorganizował przychodnię stomatologiczną, w której był zatrudniony personel byłej Akademii Stomatologicznej. Pomagał asystentom Żydom podczas okupacji, znajdując dla nich posady w niemieckich placówkach służby zdrowia, ukrywał spadochroniarzy radzieckich w swoim majątku pod Warszawą. Wielokrotnie wzywany przez gestapo dla podpisania Reichslisty, odmawiał i znalazł się na liście zakładników zagrożonych rozstrzelaniem. Należał do Armii Krajowej (AK). Podczas powstania, nie mogąc dostać się do swego punktu, zorganizował na Hożej 13 szpital na 200 łóżek, w którym pracował. Ewakuowany przez Pruszków do Grodziska Mazowieckiego, pracował w tamtejszym szpitalu powiatowym.

W r. 1945 polecono M-owi zorganizowanie Wydziału Stomatologicznego przy Uniw. Łódzkim i utworzenie katedry chirurgii stomatologicznej. W r. 1946 został profesorem zwycz. i zorganizował klinikę dla chorych leżących. Był przez 2 lata dziekanem Wydziału Stomatologicznego Uniw. Łódzkiego. Zasłużył się jako wybitny chirurg i organizator. Przyczynił się do zorganizowania w Łodzi szeregu przychodni stomatologicznych. Zabiegał o włączenie studiów stomatologicznych do ogólnolekarskich i podniesienie kwalifikacji stomatologów (Plan reformy studiów dentystycznych w Polsce, W. 1923, Stanowisko lekarza dentysty w społeczeństwie, „Dwumiesięcznik Stomatologiczny” 1937). M. był jednym z pionierów chirurgii stomatologicznej w Polsce. W Warszawie i Łodzi stworzył ośrodki chirurgii plastycznej i rehabilitacji wad rozwojowych twarzy. Był wynalazcą nowych narzędzi i metod operacyjnych. Wynalazł własny typ kleszczy «meissnerowskich» („Kron. Dentyst.” 1923, 1925), nowe typy dźwigni do usuwania korzeni („Kron. Dentyst.” 1924). Wprowadził oryginalne metody operowania zaburzeń rozwojowych szczęk („Pol. Dentystyka” 1924, 1925), własny sposób faryngoplastyki („Pol. Przegl. Dentyst.” 1933), własny sposób operowania torbieli szczękowych („Pol. Dentystyka” 1925). Interesował się patogenezą przyzębicy („Kron. Dentyst.” 1934), leczeniem ran postrzałowych szczęki („Dwumies. Stomat.” 1933), protetyką, umocowaniem protez, zastosowaniem ruchomych małych dostawek („Pol. Dentystyka” 1923, 1925, „Dwumies. Stomat.” 1936), techniką protetyczną, fotograficzną w stomatologii, techniką narkozy i stosowaną przy tym aparaturą. Jeden z pierwszych w Polsce stosował płat Fiłatowa do plastycznych uzupełnień ubytków twarzy. Zwolennik tzw. chirurgii wewnątrzustnej, podnoszącej wyniki kosmetyczne zabiegów. W latach międzywojennych operował nowotwory szczęk, co było rzadkością. Nie wszystkie pomysły M-a zostały ogłoszone. Opublikował ponad 30 prac w języku polskim i w językach obcych oraz podręcznik Stomatologia (Łódź 1950).

Zmarł na raka żołądka 13 IV 1952 w Warszawie. Pochowany na Powązkach. Żonaty po raz pierwszy z Marią Leitgeber (ur. 1895) w r. 1920 w Poznaniu, po raz drugi z Marią z Alchimowiczów (1906–1968), lekarką dentystą, pozostawił dzieci: Hannę Marię Dzierzęcką (ur. 1931), lekarza pulmonologa, Krystynę Jadwigę Erhardt (ur. 1933), polonistkę, reżysera teatralnego, Barbarę Kazimierę Christof (ur. 1935), magistra inżyniera ogrodnika, Alfreda Jerzego (ur. 1936), lekarza chirurga, Macieja Stanisława (1938–66), Marię Elżbietę (1940–67), artystę muzyka, Ryszarda (ur. 1942), operatora telewizyjnego.

Fot. w Gł. B. Lek. w Aktach Izby Lek.; W. Enc. Powsz., (PWN); Łoza, Czy wiesz, kto to jest? (fot.); Peretiatkowicz–Sobeski, Współczesna kultura pol., s. 159; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej, W. 1936 s. 1186, 1311, W. 1938 s. 719; – Dorski, Prof. dr A. Meissner, „Czas. Stomat.” R. 5: 1952 nr 9 s. 237–8; tenże, W rocznicę śmierci prof. A. M-a, tamże R. 6: 1953 nr 7 s. 148; Dziesięciolecie medycyny w Polsce Ludowej 1944–1954, W. 1956 s. 609; Jesionowski M., Historia stomatologii polskiej, W. 1971 (spis prac, fot.); Manteuffel T., Uniwersytet Warszawski w latach 1915/16–1934/5. Kronika, W. 1936 s. 146; Pawłowska S., A. Meissner, „Pol. Tyg. Lek.” R. 8: 1953 nr 50 s. 1716–20 (spis prac, fot.); – „Arch. Hist. Med.” T. 29: 1966 nr 4 s. 448; – Gł. B. Lek.: Akta Izby Lekarskiej T. 169; Wyciąg z księgi pogrzebowej; – Życiorys i spis prac w posiadaniu córki Hanny Meissner Dzierzęckiej oraz jej informacje.

Teresa Ostrowska